Sovyetler Birliği ve Türk Kurtuluş Savaşı

Kısayollar: Farklar, Benzerlikler, Jaccard Benzerlik Katsayısı, Kaynaklar.

Sovyetler Birliği ve Türk Kurtuluş Savaşı arasındaki fark

Sovyetler Birliği vs. Türk Kurtuluş Savaşı

Sovyetler Birliği, resmî adıyla Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (Rusça:, Sayuz Sovetskih Sotsialistiçeskih Respublik) ya da kısa adlarıyla SSCB veya Sovyetler, Petrograd’daki geçici hükûmetin Vladimir Lenin önderliğindeki Bolşeviklerce 1917 Ekim Devrimi'yle devrilmesinden sonra 1922 yılında kurulan ve 1991 yılına dek varlığını koruyan devlet. Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır.Jowett, S. Philip, Kurtuluş Savaşı’nda Ordular 1919-22, çev. Emir Yener, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2015. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır. Yunan ordusu, Megali İdea düşüncesiyle eski Yunan topraklarını birleştirmek ve ayrıca İtalyanların bölgeyi işgal etmesini önlemek amacıyla 15 Mayıs 1919'da İzmir'e çıktı. Bunun üzerine Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan hoşnut olmayan ve ülkeyi kurtarmanın yollarını arayan Mustafa Kemal Paşa IX. Ordu Müfettişi sıfatıyla 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı ve yurt çapında topyekûn bir direniş gerçekleştirmek için işe girişti. Bu tarihte Çanakkale ve İstanbul Boğazları ve Trakya İtilaf devletlerinin; Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz'deki Mersin, Adana, Maraş, Antep ve Urfa Fransız; Antalya ve Muğla İtalyan işgali altındaydı. Ermeniler bir yandan Doğu Anadolu'yu işgal ederken bir yandan da güneydoğudaki Fransız birlikleriyle işbirliği yapmaktaydı. Benzer bir şekilde Eskişehir, Kütahya, Amasya gibi kentlerde İngiliz askerleri bulunmaktaydı. İngiliz kabinesi ise, İmparatorluğunun önemli bir kısmı Müslüman kitleden oluştuğu için, Türkiye'nin parçalanmasının Müslüman coğrafyasında uyandıracağı huzursuzluğu göz önünde bulundurarak, Anadolu'nun parçalanmasını engellemek ve İtalya ile Fransa'yı bölgeden uzaklaştırmak amacıyla, Lord Curzon'un önerisi üzerine, 19 Mayıs 1919'da Anadolu ve Boğazlar boyunca bölge üzerinde ABD mandası teklif edilmesine karar verdi. ABD'nin bu öneriyi değerlendirme süreci sebebiyle barış müzakereleri Şubat 1920'ye kadar ertelendi. Bu dönemde Mustafa Kemal kongreler düzenleyerek halkı savaşa manen hazırlamakla ve askerî direnişi örgütlemekle uğraştı. Mustafa Kemal önce halktan oluşturulan silahlı müfrezelerle işgali yavaşlatmayı ve böylelikle kazanılan zamanla düzenli ordunun kurulmasını planlamıştı. Kuvâ-yi Milliye ile yapılan gerilla savaşı tekniği güneyde Fransızlara karşı başarılı olmuştu. Doğu Cephesi'nde ise Kazım Karabekir komutası altındaki XV. Kolordu Ermeni birliklerine karşı başarı gösteriyordu. Böylelikle Kazım Karabekir komutasındaki ordu Sarıkamış, Kars ve Gümrü'yü ele geçirdi ve 3 Aralık 1920'de Gümrü Antlaşması imzalandı. Batı Cephesi'nde ise Kuvâ-yi Milliye birlikleri Yunanları yenebilecek kabiliyette olmasa da onları oyalamaktaydı. 22 Haziran 1920 tarihinde Yunanların Gediz taarruzu, düzenli ordunun gerekliliğini ortaya koydu. Bu sırada Yunan Kralı Aleksandros, bir maymun ısırığı sonucu öldü ve Yunanistan'da Elefterios Venizelos Hükûmeti düştü. Yapılan referandum sonucu ise eski kral Konstantin sürgünden dönerek tekrar tahtına oturdu. Ve bu ani değişim sonucu olarak Yunanistan tüm itilâf desteğini kaybetti. Bu gelişme üzerine 9 Aralık 1920'de Mustafa Kemal Paşa, Batı Cephesi komutanı Ali Fuat Paşa'yı görevinden azletti ve Batı Cephesini sırasıyla Miralay İsmet Bey ve Miralay Refet Bey tarafından komuta edilmek üzere kuzey ve güney olarak ikiye böldü. 1920 yılının ortalarında ülke çapında gerçekleşen 18 iç isyanın bastırılması düzenli ordunun üstünlüğünü gösterdi. Ocak 1921'de Konstantin'in emriyle yapılan keşif taarruzu Birinci İnönü Muharebesi'nde durduruldu. Diğer taraftan İtalya ve Fransa ise I. Dünya Savaşı sırasında düşmanca tavırları olan kralın geri dönüşü nedeniyle Yunanistan'a karşı Türkiye'yi destekleme kararı alarak Sevr'in gözden geçirilmesini talep ettiler. Bu talepler sonucu toplanan Londra Konferansı'na Türkiye de davet edildi ve Ankara Hükûmeti'nin ülke çapındaki otoritesi arttı. Yunanların 23 Şubat 1921'de başlayan Londra Konferansı'ndan bir yarar sağlayamayacaklarını anlamaları üzerine 23 Mart'ta başlayan İkinci İnönü Savaşı gerçekleşti. 1 Nisan'da muharebe Türklerin zaferi ile sonuçlandı. 10 Temmuz'da Kütahya-Eskişehir Muharebeleri gerçekleşti. Muharebe sonrası Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanların eline geçti ve Türk ordusu Sakarya Nehri'nin doğusuna çekildi. Savaş sonrası TBMM tahkik heyetinin cepheye gönderilmesi kararlaştırıldı. Meclis heyetinin cepheden dönüşte verdiği rapor sonrası ordunun teçhizat ihtiyacını karşılayabilmek için Tekalif-i Milliye emirleri çıkarıldı. Zaferlerini pekiştirmek isteyen Yunanlar, Sevr Antlaşması'nı kabul ettirmek amacıyla 23 Ağustos'ta taarruza kalktılar. Yunanlar Ankara'ya 50 kilometre kadar yaklaşsalar da Sakarya Muharebesi onlar için başarısızlıkla sonuçlandı. İtalya, Fransa ve Rusya'nın Ankara'ya verdikleri destek ve İtilaf Devletleri'nin Kasım 1920'den sonra Yunanistan'a uyguladıkları ambargo sonucu zaman Türklerin lehine ve Yunanların aleyhine işliyordu. Yunan birliklerini Anadolu'dan kesin olarak atmak için Mustafa Kemal Paşa 10 ay boyunca askerleri talim etti ve teçhizat ihtiyacını karşılamak için girişimlerde bulundu. Taarruzun baskın etkisiyle başarıya ulaşması sağlanacaktı. 26 Ağustos 1922'de taarruz başladı ve 30 Ağustos'ta Başkomutanlık Meydan Muharebesi gerçekleştirilerek Yunan birlikleri mağlup edildi. Geri çekilen Yunan birlikleri takip edildi ve Türk ordusu 9 Eylül 1922'de İzmir'e girdi. 18 Eylül itibarıyla Yunanlar Anadolu'dan tamamıyla silinmişti. Türk ordusu Boğazlar ve İstanbul bölgesine yönelince Çanakkale krizi denilen süreçte İtilaf kuvvetleri İstanbul'dan çekilmeye başladılar. Bunun üzerine Trakya'daki Yunan birlikleri de bölgeden çekildi. 11 Ekim 1922'de imzalanan Mudanya Mütarekesi ile fiilen biten savaş, 13 Ekim 1921'de imzalanan Kars Antlaşması ile Doğu Cephesi'yle sınırlı olmak üzere, 24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Antlaşması ile ise topyekûn sona ermiştir.

Amerika Birleşik Devletleri

Amerika Birleşik Devletleri, yaygın olarak Birleşik Devletler veya Amerika olarak bilinir. Kuzey Amerika kıtasında, Kanada ve Meksika arasında bulunan, elli eyalet ve bir federal bölgeden oluşan, federal anayasal cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği · Amerika Birleşik Devletleri ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (- Azerbaycanskaya Sovetskaya Sotsialistiçeskaya Respublika), bugünkü Azerbaycan'dan önce 1920 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin yıkılması ve Kızıl Ordu'nun işgaliyle kurulan, 1920–1922 ile 1936–1991 yılları arasında varlığını sürdüren, Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği · Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Şubat Devrimi

Geçici hükûmet Geçici Komite üyeleri (1917): G. E. Livov, V. A. Rjevski, S. İ. Şidlovski, M. V. Rodziyanko, V. V. Şulirin, İ. İ. Dmitryukov, B. A. Engeligardt, A. F. Kerenski, M. A. Karaulov. Şubat Devrimi (Rusça: Февральская революция; Fevraliskaya Revolyutsiya, Sovyet tarih yazımında; Şubat Burjuva Demokratik Devrimi), I. Dünya Savaşı sırasında 1917'de ortaya çıkan devrimci harekettir.

Sovyetler Birliği ve Şubat Devrimi · Türk Kurtuluş Savaşı ve Şubat Devrimi · Daha fazla Gör »

İran

İran (Farsça), resmî adıyla İran İslam Cumhuriyeti (Farsça: / Cumhuri-ye İslâmi-ye İran), Güneybatı Asya'da yer alan bir ülkedir. Güneyde Basra Körfezi ve Umman Körfezi, kuzeyde ise Hazar Denizi ile çevrilidir.

Sovyetler Birliği ve İran · Türk Kurtuluş Savaşı ve İran · Daha fazla Gör »

İtalya

İtalya, resmî adıyla İtalyan Cumhuriyeti, Güney Avrupa'da, büyük ölçüde İtalya Yarımadası üzerinde yer alan bir ülke. Akdeniz'in en büyük iki adası Sicilya ve Sardinya da İtalyan topraklarıdır.

Sovyetler Birliği ve İtalya · Türk Kurtuluş Savaşı ve İtalya · Daha fazla Gör »

Birleşik Krallık

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı veya yaygın adıyla Birleşik Krallık, Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, Kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir.

Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği · Birleşik Krallık ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Brest-Litovsk Antlaşması

Brest-Litovsk Antlaşması, 3 Mart 1918 tarihinde Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı arasında imzalanmış, İttifak Devletleri'nin yenilmesi üzerine geçersiz kalmış bir barış antlaşmasıdır.

Brest-Litovsk Antlaşması ve Sovyetler Birliği · Brest-Litovsk Antlaşması ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Britanya İmparatorluğu

Britanya İmparatorluğu (İngilizce: British Empire), Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur.

Britanya İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği · Britanya İmparatorluğu ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Ekim Devrimi

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi (Rusça: Октябрьская революция/Oktyabrskaya revolyutsiya) ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de (Miladi takvime göre 7 Kasım 1917), Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

Ekim Devrimi ve Sovyetler Birliği · Ekim Devrimi ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Fransa

Fransa, resmî adıyla Fransa Cumhuriyeti veya Fransız Cumhuriyeti, Batı Avrupa'da bulunan ve dünyanın pek çok bölgesinde denizaşırı toprakları olan bir ülkedir.

Fransa ve Sovyetler Birliği · Fransa ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Hristiyanlık

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın (Yeşua) yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Catholic Encyclopedia.

Hristiyanlık ve Sovyetler Birliği · Hristiyanlık ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

I. Dünya Savaşı

I. Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914 tarihinde başlayıp 11 Kasım 1918 tarihinde sona eren Avrupa merkezli küresel bir savaştır. II. Dünya Savaşı'na (1939-1945) kadar Dünya Savaşı veya Büyük Savaş olarak adlandırılmıştır.

I. Dünya Savaşı ve Sovyetler Birliği · I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Josef Stalin

Josef Stalin (asıl adı Yosif Visaryonoviç Cuğaşvili) (d. 18 Aralık 1878 - ö. 5 Mart 1953), Gürcü asıllı Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri (1922-1953).

Josef Stalin ve Sovyetler Birliği · Josef Stalin ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Lev Kamenev

Lev Kamenev (Gerçek soyadı Rosenfeld) (Rusça: Лев Бори́сович Ка́менев, 18 Temmuz 1883 – 25 Ağustos 1936), Sovyet komünist lider. 1901'de Sosyal Demokrat Parti'ye katıldı.

Lev Kamenev ve Sovyetler Birliği · Lev Kamenev ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Lev Troçki

Lev Davidoviç Bronştayn (Rusça: Лев Дави́дович Бронштейн) ya da yaygın bilinen adıyla Lev Troçki, Lev Davidoviç Trotski; ayrıca diğer dillerde Lyev, Trotski, Trotskij, Trockij ve Trotzky.

Lev Troçki ve Sovyetler Birliği · Lev Troçki ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Moskova

Moskova, Rusya'nın başkenti ve en kalabalık şehridir. Şehir merkezinde 13.204.177'lik nüfusa sahiptir. Banliyöler de eklendiğinde 18 milyona yaklaşan bir nüfusa ev sahipliği yapmaktadır.

Moskova ve Sovyetler Birliği · Moskova ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Rus İç Savaşı

Rus İç Savaşı (Grazhdanskaya voyna v Rossiy), 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır.

Rus İç Savaşı ve Sovyetler Birliği · Rus İç Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Rus İmparatorluğu

Rus İmparatorluğu (Reform öncesi Rusça: Россійская Имперія, Günümüz Rusçası: Российская империя; Rossiyskaya imperiya) veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk.

Rus İmparatorluğu ve Sovyetler Birliği · Rus İmparatorluğu ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği · Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ve Türk Kurtuluş Savaşı · Daha fazla Gör »

Türkiye

Türkiye, resmî adıyla Türkiye Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Batı Asya'da Anadolu'da, diğer bir bölümü ise Güneydoğu Avrupa'nın uzantısı Doğu Trakya'da olan kıtalararası bir ülkedir.

Sovyetler Birliği ve Türkiye · Türk Kurtuluş Savaşı ve Türkiye · Daha fazla Gör »

Vladimir Lenin

Vladimir İlyiç Ulyanov, bilinen adıyla Lenin (d. 22 Nisan 1870, Simbirsk – ö. 21 Ocak 1924, Moskova), Rus sosyalist devrimci ve politikacı. Marksist-Leninist ideolojinin fikirsel önderi, Ekim Devrimi'nin lideri ve Sovyetler Birliği'nin kurucusu.

Sovyetler Birliği ve Vladimir Lenin · Türk Kurtuluş Savaşı ve Vladimir Lenin · Daha fazla Gör »