Unionpedia uygulamasını Google Play Store'da geri yüklemek için çalışıyoruz
GidenGelen
🌟Daha iyi gezinme için tasarımımızı basitleştirdik!
Instagram Facebook X LinkedIn

Eleştirel teori

Endeks Eleştirel teori

Max Horkheimer (sol önde), Theodor W. Adorno (sağ önde) ve Jürgen Habermas (sağ arkada) 1965 yılında Heidelberg'de. Eleştirel teori; Immanuel Kant, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Max Weber, Karl Marx ve Sigmund Freud'un düşüncelerinin etkisi temelinde; sosyal ve beşeri bilimler bilgisiyle toplum ile kültür inceleme ve eleştirisine dayanan sosyal teori.

İçindekiler

  1. 40 ilişkiler: Alman idealizmi, Altyapı ve üstyapı, Analitik felsefe, Batı Marksizmi, Beşeri bilimler, Dil, Dilbilim, Edebiyat teorisi, Epistemoloji, Faydacılık, Ferdinand de Saussure, Frankfurt Okulu, Friedrich Nietzsche, Göstergebilim, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, George Herbert Mead, Hans-Georg Gadamer, Heidelberg, Herbert Marcuse, Hermenötik, Immanuel Kant, Jacques Derrida, Jürgen Habermas, Karl Marx, Kültür, Ludwig Wittgenstein, Max Horkheimer, Max Weber, Modernizm, Noam Chomsky, Postmodernizm, Roland Barthes, Sembolizm, Sigmund Freud, Sosyal bilimler, Sosyoloji, Theodor W. Adorno, Toplum, Walter Benjamin, Yapısöküm.

  2. Çatışma teorisi
  3. Beşeri bilimler
  4. Felsefi okul, topluluk ve akımlar
  5. Frankfurt Okulu

Alman idealizmi

F.W.J. Schelling Alman idealizmi, Almanya'da 1780'lerde gelişmeye başlayan romantizm ve Aydınlanma Çağı ile yakından alakalı felsefi bir akımıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Alman idealizmi

Altyapı ve üstyapı

Marksist üstyapı, Marksist toplum kuramında, insan öznelliği ve toplumun maddi varlığının birlikteliğinin özgün biçimidir. Biçim bir dereceye kadar nesnel bir dereceye kadar özneldir.

Görmek Eleştirel teori ve Altyapı ve üstyapı

Analitik felsefe

340x340pik Analitik felsefe, felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneğidir. Ezici çoğunlukla Anglosfer ve İskandinav dünyasında yaygındır.

Görmek Eleştirel teori ve Analitik felsefe

Batı Marksizmi

Batı Marksizmi, ilk olarak genel anlamda Perry Anderson'un Batı Marksizmi Üzerine Düşünceler kitabında bahsettiği anlamda, 19. yüzyıldan ve 20. yüzyıla Marksizmin Batı'daki hikâyesinden oluşur.

Görmek Eleştirel teori ve Batı Marksizmi

Beşeri bilimler

Beşerî bilimler, doğal ve sosyal bilimlerin temel ampirik yöntemlerinden ayrılan, büyük oranda analitik, eleştirel veya spekülatif yöntemler kullanarak insan durumunu inceleyen disiplinlerdir.

Görmek Eleştirel teori ve Beşeri bilimler

Dil

dillerin konuşulduğu kabul edilmektedir. Dil, insanlar arasında anlaşmayı ve iletişimi sağlayan doğal bir araç, kendisine özgü kuralları olan ve ancak bu kurallar içerisinde gelişen canlı bir varlık, çok boyutlu kavramlar bütünü; temeli tarihin bilinmeyen dönemlerinde atılmış bir gizli anlaşmalar düzeni, seslerden örülmüş toplumsal bir kurum ve yapıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Dil

Dilbilim

Röntgen cihazı ile çekilmiş bir görüntü. Çeşitli ünlü seslerin söylenimi sırasında ağzın hareketleri gösterilmiştir. Dilbilim, dil bilimi, lengüistik ya da lisaniyat; dilleri dilbilgisi, söz dizimi (sentaks), ses bilgisi (fonetik), ses bilimi (fonoloji), biçimbilim (morfoloji) ve edimbilim (pragmatik) gibi çeşitli yönlerden yapısal, anlamsal ve bildirişimin çıkış bağlamını temel alarak sözlerin gönderimlerini ve iletişimde dilin yaptırım gücünü inceleyen bilim dalıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Dilbilim

Edebiyat teorisi

thumb Edebiyat teorisi, edebiyatta bir eleştiri akımıdır. Sıkı bir anlamda edebiyat doğasının ve edebiyat analiz yöntemlerinin sistematik çalışmasıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Edebiyat teorisi

Epistemoloji

Epistemoloji (Antik Yunanca ἐπιστήμη, epistēmē 'bilgi' ve -loji) ya da bilgi felsefesi, bilgiyle ilgilenen bir felsefe dalıdır. Epistemologlar, bilginin doğası, kaynağı ve kapsamı, epistemolojik gerekçelendirme, inancın rasyonelliğini ve diğer çeşitli konuları incelemektedir.

Görmek Eleştirel teori ve Epistemoloji

Faydacılık

Faydacılık Türkçede.

Görmek Eleştirel teori ve Faydacılık

Ferdinand de Saussure

Ferdinand de Saussure (26 Kasım 1857, Cenevre – 22 Şubat 1913, Vufflens-le-Château), 20. yüzyılda dilbilimde kayda değer gelişiminin birçoğu için fikirleriyle temel hazırlamış, İsviçreli dilbilimci.

Görmek Eleştirel teori ve Ferdinand de Saussure

Frankfurt Okulu

Frankfurt Sosyal Araştırma Enstitüsü Frankfurt okulu, Almanya’da 1923 yılında kurulan ve sosyoloji, siyaset bilimi, psikanaliz, tarih, estetik, felsefe, müzikoloji gibi farklı disiplinlerden insanları bir araya getiren Toplumsal Araştırma Enstitüsü'nün bir düşünce akımı olarak ifade edilmesidir.

Görmek Eleştirel teori ve Frankfurt Okulu

Friedrich Nietzsche

Friedrich Wilhelm Nietzsche (15 Ekim 1844, Röcken, Almanya - 25 Ağustos 1900, Weimar, Almanya), Alman klasik filolog ve filozoftur. Nietzsche'nin fikirleri ve üslubu, yerleşik düşünce kalıplarını kırmıştır, bu nedenle yaşadığı dönemde var olan bir klasik disipline sokulamamıştır.

Görmek Eleştirel teori ve Friedrich Nietzsche

Göstergebilim

Göstergebilim, semiyotik veya semiyoloji; göstergelerin yorumlanmasını, üretilmesini veya işaretleri anlama süreçlerini içeren bütün etmenlerin dizgesel bir biçimde incelenmesine dayanan bir bilim dalıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Göstergebilim

Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (d. 27 Ağustos 1770, Stuttgart - ö. 14 Kasım 1831, Berlin), Alman filozof. Günümüzde Almanya'nın güneybatısında yer alan Stuttgart, Baden-Württemberg'de doğan idealist Alman filozof.

Görmek Eleştirel teori ve Georg Wilhelm Friedrich Hegel

George Herbert Mead

George Herbert Mead (27 Şubat 1863 - 26 Nisan 1931), öncelikle birkaç seçkin pragmatistten biri olduğu Chicago Üniversitesi'ne bağlı Amerikalı bir filozof, sosyolog ve psikologdur.

Görmek Eleştirel teori ve George Herbert Mead

Hans-Georg Gadamer

Hans Georg Gadamer (11 Şubat 1900 - 13 Mart 2002), yorumbilgisine (hermenötik) yaptığı katkılarla bilinen ünlü Alman felsefeci. Hakikat ve Metot (Truth and Method) adlı kitabını altmışlı yaşlarında yazmıştır.

Görmek Eleştirel teori ve Hans-Georg Gadamer

Heidelberg

Heidelberg, Güneybatı Almanya'da yer alan bir şehirdir. 1386'da kurulup Almanya'nın en eski üniversitesi olma vasfını taşıyan Heidelberg Üniversitesi bu şehirdedir.

Görmek Eleştirel teori ve Heidelberg

Herbert Marcuse

Herbert Marcuse (19 Temmuz 1898, Berlin – 29 Temmuz 1979, Almanya) Alman - Amerikan filozof, sosyolog, politik felsefeci, Frankfurt Okulu'nun Eleştirel teorisi'ne yaptığı katkılarla tanınmaktadır.

Görmek Eleştirel teori ve Herbert Marcuse

Hermenötik

Hermenötik, hermeneutik veya yorumsamacılık, yorumlama teorisi ve metodolojisidir. Özellikle İncil metinleri, bilgelik edebiyatı ve felsefi metinlerin yorumlanması ile ilgilidir.

Görmek Eleştirel teori ve Hermenötik

Immanuel Kant

Immanuel Kant (22 Nisan 1724 - 12 Şubat 1804), Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir.

Görmek Eleştirel teori ve Immanuel Kant

Jacques Derrida

Jacques Derrida (15 Temmuz 1930; El-Biar, Cezayir - 8 Ekim 2004, Paris), Fransız filozof, edebiyat eleştirmeni ve yapısökümcülük olarak bilinen eleştirel düşünce yönteminin kurucusudur.

Görmek Eleştirel teori ve Jacques Derrida

Jürgen Habermas

Jürgen Habermas (d. 18 Haziran 1929, Düsseldorf), Alman felsefeci/felsefe profesörü, sosyolog ve siyaset bilimci. Müzakereci demokrasinin babası Eleştirel kuram ve Amerikan pragmatizmi geleneğine mensuptur.

Görmek Eleştirel teori ve Jürgen Habermas

Karl Marx

Karl Marx (5 Mayıs 1818, Trier – 14 Mart 1883, Londra), 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur. Marx'ın ekonomi alanındaki çalışmaları, günümüzde emeği, emek-sermaye ilişkisini ve bunları takip eden ekonomi düşüncesini kavramanın büyük bir kısmı için temel oluşturdu.

Görmek Eleştirel teori ve Karl Marx

Kültür

Geleneksel giysileri ve takılarıyla bir Türkmen kadını. Yurt adı verilen çadırın önünde, geleneksel motiflerle dokunmuş halının üzerinde konar göçer kültürün öğelerini taşıyor. Kültür veya ekin, toplumların kendilerine özgü olan ve gelecek nesillere aktardıkları maddi veya manevi her şey.

Görmek Eleştirel teori ve Kültür

Ludwig Wittgenstein

Ludwig Josef Johann Wittgenstein (26 Nisan 1889 - 29 Nisan 1951), Avusturya doğumlu filozof, matematikçi. Mantık ve dil felsefesi konularında yaptığı çalışmalarla modern felsefeye önemli katkılarda bulunmuştur.

Görmek Eleştirel teori ve Ludwig Wittgenstein

Max Horkheimer

Max Horkheimer (14 Şubat 1895 Zuffenhausen, Stuttgart - 7 Temmuz 1973, Nürnberg), Musevi kökenli Alman düşünür ve toplumbilimcidir.

Görmek Eleştirel teori ve Max Horkheimer

Max Weber

Max Weber (21 Nisan 1864 - 14 Haziran 1920), Alman düşünür, sosyolog ve ekonomi politik uzmanı. Modern antipozitivistik toplumbilimi incelemesinin öncüsü olduğu düşünülür.

Görmek Eleştirel teori ve Max Weber

Modernizm

Modern mimari örneklerinden IBM Plaza, Chicago (Ludwig Mies van der Rohe) Modernizm veya çağdaşlık, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Batı toplumunda sanayileşme, kentleşme ve teknolojik ilerlemenin getirdiği hızlı değişimlere bir yanıt olarak ortaya çıkan kültürel ve sanatsal bir harekettir.

Görmek Eleştirel teori ve Modernizm

Noam Chomsky

Avram Noam Chomsky (7 Aralık 1928), Amerikalı dilbilimci, filozof, bilişsel bilimci, tarihçi, sosyal eleştirmen ve politik aktivist. Philadelphia'da Aşkenazi Yahudi göçmenlerin çocuğu olarak dünyaya gelen Chomsky, New York City'deki alternatif kitapçılardan anarşizme erken bir ilgi duydu.

Görmek Eleştirel teori ve Noam Chomsky

Postmodernizm

Postmodernizm, modernizmin sonrası ve ötesi anlamında bir tanımlama olarak kullanılmaktadır ve modern düşünceye ve kültüre ait temel kavram ve perspektiflerin sorunsallaştırılmasıyla ve hatta bunların yadsınmasıyla birlikte yürütülmektedir.

Görmek Eleştirel teori ve Postmodernizm

Roland Barthes

Roland Barthes (Türkçe: Roland Bart) (d. 12 Kasım 1915, Cherbourg - ö. 25 Mart 1980, Paris), Fransız felsefeci, göstergebilimci, edebiyat eleştirmeni, edebiyat ve toplum teorisyeni.

Görmek Eleştirel teori ve Roland Barthes

Sembolizm

Carlos Schwabe tarafından yapılan "mezarcının ölümü" sembolist temaların görsel bir özeti olarak kabul edilir. 240x240pik Sembolizm ya da simgecilik, en genel anlamıyla farklı anlamlara gelen ya da farklı öğeleri simgeleyen çeşitli sembollerin kullanımıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Sembolizm

Sigmund Freud

Sigmund Freud (6 Mayıs 1856 – 23 Eylül 1939) veya doğum adı ile Sigismund Schlomo Freud, psikolojinin en önemli alt dallarından biri olan psikanaliz biliminin kurucusu olan Avusturya doğumlu Yahudi nörolog.

Görmek Eleştirel teori ve Sigmund Freud

Sosyal bilimler

Sosyal bilimler, toplumsal bilimler veya toplum bilimleri; insanın muhatabı olan her şey ile ilişkisini araştıran, olayları incelerken merkeze insanı ve insanların oluşturduğu toplumu koyan akademik disiplinler bütünüdür.

Görmek Eleştirel teori ve Sosyal bilimler

Sosyoloji

Toplumu inceleyen bilim dalına sosyoloji (toplum bilim) adı verilir Paris Descartes Üniversitesi Sosyal Bilimler Kütüphanesi Sosyoloji veya toplum bilimi, Büyük Türkçe Sözlük.

Görmek Eleştirel teori ve Sosyoloji

Theodor W. Adorno

1965 yılında Heidelberg'de Theodor Adorno, Max Horkheimer ve Jürgen Habermas Adorno'un mezarı Theodor W. Adorno (Theodor Ludwig Wiesengrund-Adorno), (11 Eylül 1903, Frankfurt - 6 Ağustos 1969, Visp, Valais, İsviçre), Alman felsefeci, toplumbilimci, bestekâr ve müzikbilimci.

Görmek Eleştirel teori ve Theodor W. Adorno

Toplum

Bilinen ilk sınıflı toplum Sümerlerdir. Toplum ya da cemiyet, bir arada yaşayan canlıların oluşturduğu topluluktur. Sosyolojide toplum, onu oluşturan canlıların basit bir toplamından ziyade, farklı biçimler ve özellikler gösterip özgün olan ve nesnel yasalar gereğince insanların maddi üretim içindeki gündelik hayat faaliyetleriyle ve sınıfsal savaşımıyla değiştirilen ve gelişen ilişkilerden oluşan sisteme denir.

Görmek Eleştirel teori ve Toplum

Walter Benjamin

Walter Benedix Schönflies Benjamin, (15 Temmuz 1892, Berlin - 26 Eylül 1940, Portbou İspanya), Alman filozof, edebiyat eleştirmeni, kültür tarihçisi ve estetik kuramcısıdır.

Görmek Eleştirel teori ve Walter Benjamin

Yapısöküm

Yapısöküm veya dekonstrüksiyon, anlam ile metin arasındaki ilişkiyi kavramaya yönelik ele alış biçimlerini ifade eden post-yapısalcı bir akımdır.

Görmek Eleştirel teori ve Yapısöküm

Ayrıca bakınız

Çatışma teorisi

Beşeri bilimler

Felsefi okul, topluluk ve akımlar

Frankfurt Okulu

Ayrıca bilinir Eleştirel kuram, Eleştirel sosyoloji, Eleştiri teorisi.