Unionpedia uygulamasını Google Play Store'da geri yüklemek için çalışıyoruz
GidenGelen
🌟Daha iyi gezinme için tasarımımızı basitleştirdik!
Instagram Facebook X LinkedIn

Evrensel dilbilgisi

Endeks Evrensel dilbilgisi

Noam Chomsky, 20. ve 21. yüzyıllarda genellikle ''evrensel dilbilgisi'' terimiyle ilişkilendirilir. Evrensel dilbilgisi kuramı Amerikalı dilbilimci ve filozof Noam Chomsky'ye atfedilen ve dilbilim çalışmalarını ilk ortaya atıldığı 1960'lardan bu yana ciddi biçimde etkilemiş bir kuramdır.

İçindekiler

  1. 24 ilişkiler: İngilizce, Üretici dilbilgisi, Burrhus Frederic Skinner, Davranışçılık, Dil edinimi, Dil felsefesi, Dilbilim, Doğal seçilim, Edinburgh University Press, Edmund Husserl, Ferdinand de Saussure, George Lakoff, Noam Chomsky, Parametre, Pirahã dili, Platon, René Descartes, Roger Bacon, Sözdizim, Sesbilim, Steven Pinker, Wilhelm von Humboldt, Yapısalcılık, Yaratıcılık.

  2. Bilişsel bilim
  3. Dil edinimi
  4. Dil felsefesi

İngilizce

İngilizce, ilk olarak 5. yüzyılda İngiltere'de ortaya çıkmış, modern zamanlarda ise küresel bir lingua franca haline gelmiş Batı Cermen dilidir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve İngilizce

Üretici dilbilgisi

Üretici dil bilgisi (generative grammar), kuramsal dil biliminde sözdizimle ilgili belirli bir yaklaşımı ifade etmektedir. Bir dilin üretici dil bilgisi, o dildeki dilbilgisel cümle oluşturacak kelimelerin kombinasyonlarını veren dizileri tahmin etmeye çalışır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Üretici dilbilgisi

Burrhus Frederic Skinner

Burrhus Frederic Skinner (20 Mart 1904 – 18 Ağustos 1990), Amerikalı ruhbilimci, yazar, mucit, sosyal reform savunucusu ve şairdir. Toplum felsefesi ile ilgilenmiştir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Burrhus Frederic Skinner

Davranışçılık

Davranışçılık veya behaviorizm, I. Dünya Savaşı sıralarında bir grup Amerikalı psikoloğun, yapısalcılığa ve işlevselciliğe karşı çıkmaları ve bilincin iç gözlem yöntemi ile incelenmesine kuşku ile bakmaları sonucu ortaya çıkan, bilinç hallerinin değil, davranışların, gözlenebilir durumların incelenmesi gerekliliğini savunan psikoloji kuramı akımıdır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Davranışçılık

Dil edinimi

Dil edinimi, insanın dili algılama ve kavrama, diğer bir deyişle dil olgusunun farkına varma ve onu anlama süreci. Bu süreç içerisinde ve sonucunda insan; sözcük üretme ve kullanmaya, iletişim kurma amacıyla bilinçli biçimde cümleler kurmaya başlar.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Dil edinimi

Dil felsefesi

Dil felsefesi, analitik felsefede dilin doğası ve dili; dil kullanıcıları ve dünya arasındaki ilişkileri araştırır. Dil ile felsefe arasındaki ilişki temelde filozofların dili kullanarak felsefe yapmalarından kaynaklanmaktadır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Dil felsefesi

Dilbilim

Röntgen cihazı ile çekilmiş bir görüntü. Çeşitli ünlü seslerin söylenimi sırasında ağzın hareketleri gösterilmiştir. Dilbilim, dil bilimi, lengüistik ya da lisaniyat; dilleri dilbilgisi, söz dizimi (sentaks), ses bilgisi (fonetik), ses bilimi (fonoloji), biçimbilim (morfoloji) ve edimbilim (pragmatik) gibi çeşitli yönlerden yapısal, anlamsal ve bildirişimin çıkış bağlamını temel alarak sözlerin gönderimlerini ve iletişimde dilin yaptırım gücünü inceleyen bilim dalıdır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Dilbilim

Doğal seçilim

Mutasyonu ve seçilimi gösteren bir diyagram Modern biyolojinin başlangıcı 19. yüzyılda Charles Darwin'in doğal seçilim yoluyla evrim çalışmalarıya olmuştur. Doğal seçilim, canlıların fenotiplerindeki farklılıklardan ötürü hayatta kalma şansının ve üreme başarısının değişkenlik göstermesidir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Doğal seçilim

Edinburgh University Press

Edinburgh University Press; Edinburgh, Birleşik Krallık merkezli, Edinburgh Üniversitesi bünyesinde kitap ve akademik dergi yayımlayan bir yayınevidir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Edinburgh University Press

Edmund Husserl

Edmund Gustav Albrecht Husserl (8 Nisan 1859 – 27 Nisan 1938), fenomenoloji okulunu kuran Yahudi kökenli Alman filozoftur. İlk çalışmalarında, mantıkta tarihselcilik ve psikolojizm hakkında yönelimsellik analizlerine dayanan eleştirel incelemelerde bulundu.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Edmund Husserl

Ferdinand de Saussure

Ferdinand de Saussure (26 Kasım 1857, Cenevre – 22 Şubat 1913, Vufflens-le-Château), 20. yüzyılda dilbilimde kayda değer gelişiminin birçoğu için fikirleriyle temel hazırlamış, İsviçreli dilbilimci.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Ferdinand de Saussure

George Lakoff

George P. Lakoff (d. 24 Mayıs 1941, Bayonne, New Jersey), California Üniversitesi (Berkeley)'de 1972 yılından bu yana akademisyen olarak görev yapan Amerikalı bilişsel dil bilimcidir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve George Lakoff

Noam Chomsky

Avram Noam Chomsky (7 Aralık 1928), Amerikalı dilbilimci, filozof, bilişsel bilimci, tarihçi, sosyal eleştirmen ve politik aktivist. Philadelphia'da Aşkenazi Yahudi göçmenlerin çocuğu olarak dünyaya gelen Chomsky, New York City'deki alternatif kitapçılardan anarşizme erken bir ilgi duydu.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Noam Chomsky

Parametre

Bu görüntü, bir küre üzerindeki parametre eğrilerini gösteriyor. Ancak, u sabit olduğunda bu eğriler tamamlanmamış durumda, bu nedenle bu eksik kısımların sanki kürenin arkasında devam ediyormuş gibi düşünülmesi gerekiyor. Parametre (Eski Yunancadan παρά para: "yanında", "karşın"; ve μέτρον, metron: "ölçmek") belirli bir sistemi tanımlamak veya sınıflandırmak için yardımcı olabilecek herhangi bir özellik (bir etkinlik, proje, nesne, durum, vb.).

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Parametre

Pirahã dili

Pirahã (Pirahá veya Pirahán olarak da yazılır) ya da Múra-Pirahã, Brezilya'da dış dünya ile bağlantısı kopuk Pirahã topluluğunun yerli dilidir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Pirahã dili

Platon

Platon veya Eflatun (Yunanca: Πλάτων, Plátōn; MÖ 428/427 veya 424/423 – 348/347), Antik Yunan filozofu ve bilgesi. Dünyada üniversite düzeyindeki ilk kurumlardan biri olan (ve bu kurumlara günümüzdeki adını veren) Akademi'nin kurucusu olan ve düşünce tarihinde bir dönüm noktası teşkil eden Platon, felsefe ve bilim tarihindeki pek çok tartışmanın temellerini atmış, Hristiyanlık ve İslam gibi pek çok dini de derinden etkilemiştir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Platon

René Descartes

René Descartes (veya;; Latinceleştirilmiş: Renatus Cartesius; 31 Mart 1596 – 11 Şubat 1650), bir Fransız filozof, matematikçi ve bilim insanıydı.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve René Descartes

Roger Bacon

Roger Bacon (1219/1220 - 1292), İngiliz bilim insanı, filozof ve Fransisken rahibi. "Deneysel bilim" yolunda çaba harcamış olan Bacon, çağdaş bilimin deneysel yaklaşımının tarihsel bakımdan erken olgunlaşmış bir temsilcisi olarak kabul edilir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Roger Bacon

Sözdizim

Sözdizim, söz dizimi ya da Fransızcadan ödünçleme biçimiyle sentaks, doğal dillerdeki cümle kurma ilke ve kurallarını inceleyen ve bu dildeki cümlelerin esnekliğini inceleyen dilbilim dalıdır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Sözdizim

Sesbilim

X-Ray aracı ile çekilmiş bir görüntü. çeşitli ünlü seslerin söylenimi sırasında ağzın hareketleri. Ses bilimi veya sesbilim (fonoloji, fonetik dil) belirli dil seslerini (fonemler) inceleyen bir bilim dalıdır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Sesbilim

Steven Pinker

Steven Pinker, 2011 Steven Arthur Pinker (doğum 18 Eylül 1954), Kanadalı-Amerikalı bilişsel psikolog, psikodilbilimci, popüler bilim yazarı ve kamu aydınıdır.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Steven Pinker

Wilhelm von Humboldt

Friedrich Wilhelm Christian Carl Ferdinand von Humboldt (22 Haziran 1767, Potsdam – 8 Nisan 1835, Tegel), Alman filozof, dilbilimci ve devlet adamı.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Wilhelm von Humboldt

Yapısalcılık

Ferdinand de Saussure Yapısalcılık, 1950'lerde dilbilimden doğmuş; sanat, antropoloji ve psikolojiyi de etkilemiş bir eleştirel analiz biçimidir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Yapısalcılık

Yaratıcılık

Yaratıcılık günümüzde sanattan eğitime, sağlıktan, ekonomiye kadar birçok alanda anahtar bir kavram olarak görülür. Yaratıcılık, yeni ve kullanışlı ürünler ve çözümler geliştirmeye yarayan bir bilişsel yetenektir.

Görmek Evrensel dilbilgisi ve Yaratıcılık

Ayrıca bakınız

Bilişsel bilim

Dil edinimi

Dil felsefesi