İçindekiler
139 ilişkiler: -loji, A posteriori, A priori, Akıl, Akılcılık, Algı, Analitik felsefe, Analitik-sentetik ayrımı, Antik Yunanistan, Araştırma, Aristoteles, Aristoteles fiziği, Atina, Atom, Auguste Comte, Ayna, Şüphe, İbn Sina, İbnü'l-Heysem, İdealar teorisi, İnanç, İnsan, İnsan beyni, İslam felsefesi, İslam'ın Altın Çağı, Özne (felsefe), Étienne Bonnot de Condillac, Bilgi, Bilgicilik, Bilişsellik, Bilim, Bilim felsefesi, Bilimsel kanun, Bilimsel yöntem, Birey, Britanya felsefesi, Câbir bin Hayyân, Charles Darwin, David Hume, Düşünce, Deney, Deneycilik, Deneysel psikoloji, Dil felsefesi, Din, Diyalektik, Doğa, Doğa bilimleri, Doğal seçilim, Doğrudan ve dolaylı gerçekçilik, ... endeksi genişletin (89 Daha) »
-loji
-loji son eki, İngilizcedeki -ology veya -logy den Türkçeye girmiştir. Bir çalışma alanını veya akademik bir disiplini tanımlar. Benzer şekilde -olog son eki de, bu alan üzerinde çalışan kişiyi tanımlar.
Görmek Epistemoloji ve -loji
A posteriori
A posteriori, "sonradan gelen" anlamındaki Latince felsefi kavram. Genellikle "sonradan gelen bilgi" anlamında kullanılır ve deneyimle, algılarla edinilen bilgiyi ifade eder.
Görmek Epistemoloji ve A posteriori
A priori
A priori, kelime anlamı olarak önsel demektir. Ancak genel kullanım alanı olan felsefede, deneyden önce olan anlamında kalıplaşmıştır. Deneyden sonra olan anlamındaki a posteriorinin karşıtıdır.
Görmek Epistemoloji ve A priori
Akıl
Akıl (Arapça: عقل) ya da Us, felsefede kavram oluşturma ve bunlara göre hükmetme kapasitesidir. Bugün Batı'da bu kavramı, büyük ölçüde ussal anlayışla yüzleştiren, ancak algılamadan ayıran Alman filozofu Immanuel Kant'ın etkisindedir.
Görmek Epistemoloji ve Akıl
Akılcılık
Akılcılık; usçuluk veya rasyonalizm olarak da adlandırılan, bilginin doğruluğunun duyum ve deneyimde değil, düşüncede ve zihinde temellendirilebileceğini öne süren felsefi görüş.
Görmek Epistemoloji ve Akılcılık
Algı
Necker küpü ve Rubin vazosu birden fazla şekilde algılanabilir. Algı, psikoloji ve bilişsel bilimlerde duyusal bilginin alınması, yorumlanması, seçilmesi ve düzenlenmesi anlamına gelir.
Görmek Epistemoloji ve Algı
Analitik felsefe
340x340pik Analitik felsefe, felsefenin ana işlevinin analiz olması gerektiğini öne süren felsefe geleneğidir. Ezici çoğunlukla Anglosfer ve İskandinav dünyasında yaygındır.
Görmek Epistemoloji ve Analitik felsefe
Analitik-sentetik ayrımı
Immanuel Kant; Saf Aklın Eleştirisi'nde analitik ve sentetik yargılar olmak üzere iki ayrı kavram tanımlar. Analitik-Sentetik ayrımının en belirgin özelliği deneyden bağımsız veya deneye bağımlı olmadır.
Görmek Epistemoloji ve Analitik-sentetik ayrımı
Antik Yunanistan
MÖ 550'lerde Eski Yunanistan Bazı önemli Yunan kentleri Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 (Arkaik dönem) ile MÖ 146 (Roma işgâli) tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı.
Görmek Epistemoloji ve Antik Yunanistan
Araştırma
Araştırma, en genel tanımıyla, birtakım olguların ortaya çıkarılması ve bilgi birikiminin arttırılması için yapılan her türlü sistematik çalışmayı içeren çok yönlü incelemedir.
Görmek Epistemoloji ve Araştırma
Aristoteles
Aristoteles (c. MÖ 384c. MÖ 322) veya kısaca Aristo, Antik Yunanistan'da klasik dönem aralığında yaşamını sürdürmüş olan Yunan filozof, polimat ve bilgedir.
Görmek Epistemoloji ve Aristoteles
Aristoteles fiziği
Aristoteles fiziği veya Aristo fiziği, Yunan filozof Aristoteles'in eserlerinde tanımladığı doğa bilimlerin bir biçimidir (M.Ö 384-322).
Görmek Epistemoloji ve Aristoteles fiziği
Atina
Atina (Yunanca: Αθήνα Athína, Grekçe: Ἀθῆναι Athênai), Yunanistan'ın başkenti ve yaklaşık 4 milyon kişilik nüfusuyla en büyük, Avrupa Birliği'nin yedinci büyük şehri.
Görmek Epistemoloji ve Atina
Atom
Atom veya ögecik, bilinen evrendeki tüm maddenin kimyasal ve fiziksel niteliklerini taşıyan en küçük yapı taşıdır. Atom Yunancada "bölünemez" anlamına gelen "atomos"tan türemiştir.
Görmek Epistemoloji ve Atom
Auguste Comte
Isidore Marie Auguste François Xavier Comte (19 Ocak 1798 - 5 Eylül 1857), pozitivizm doktrinini formüle eden Fransız filozof, matematikçi ve yazardır.
Görmek Epistemoloji ve Auguste Comte
Ayna
küçükresim Ayna ya da gözgü, ışığın %100'e yakın bir kısmını yansıtan düzgün olarak cilalı yüzeydir. Metal yüzeylerin parlatılmasıyla ilk ayna elde edilmiştir.
Görmek Epistemoloji ve Ayna
Şüphe
Henrietta Rae'nin ''Şüpheler'' adlı tablosu, 1886 Şüphe veya kuşku, bir insanın, bir olay karşısında duyduğu emin olamama duygusu veya güvensizlik duygusudur.
Görmek Epistemoloji ve Şüphe
İbn Sina
İbn Sînâ veya Ebu Ali Sînâ (Farsça) ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna (980 – Haziran 1037), İslam'ın Altın Çağı döneminin en önemli doktorlarından, astronomlarından, düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen Fars polimat ve "polimerik erken tıbbın babası" olarak bilinen tabiptir.
Görmek Epistemoloji ve İbn Sina
İbnü'l-Heysem
İbn-i Heysem, Ḥasan Ibn el-Heysem, Batılıların söyleyişiyle Alhazen veya tam ismiyle Ebū ʿAlī el-Ḥasan ibn el-Ḥasan ibn el-Heysem (Arapça: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم; 965 – 1038 / 1040), Arap matematikçi, astronom, ve İslam'ın Altın Çağının önemli fizikçilerinden biriydi.
Görmek Epistemoloji ve İbnü'l-Heysem
İdealar teorisi
İdealar Kuramı, felsefede önemli bir prensip olarak Platon tarafından ortaya atılmış ve episteme anlayışından doğmuştur. Gerçek bilginin temelinin ancak idealar dünyâsında bulunabileceği temeline dayanır.
Görmek Epistemoloji ve İdealar teorisi
İnanç
İnanç, en geniş tanımıyla bir kişinin belli bir iddiayı ya da varsayımı, sezgisel yol ile (hissetme) "doğru" ya da "yanlış" kabul ettiği psikolojik bir durumdur.
Görmek Epistemoloji ve İnanç
İnsan
İnsan, kişi ya da birey ("bilen insan"), primatların en yaygın türüdür. İki ayaklılığı ve yüksek zekâsıyla karakterize edilen büyük insansı maymun olan insan, çeşitli ortamlarda gelişip son derece karmaşık araçlar geliştirmiş, karmaşık toplumsal yapılar ve medeniyetler oluşturmuştur.
Görmek Epistemoloji ve İnsan
İnsan beyni
İnsan beyni, insan sinir sisteminin merkezi organıdır ve omurilikle birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur. İnsan beyni, kraniyal sinirler ve omurilik sayesinde merkezî sinir sistemini kontrol eder, çevresel sinir sistemini yönetir ve hemen hemen insanın tüm işlevlerini düzenler.
Görmek Epistemoloji ve İnsan beyni
İslam felsefesi
İslam felsefesi, İslâm dinine mensup kişilerce gerçekleştirilen felsefe etkinliğidir. Müslüman felsefesi ve Arapça felsefe olarak da adlandırılır.
Görmek Epistemoloji ve İslam felsefesi
İslam'ın Altın Çağı
İslam'ın Altın Çağı veya İslam Rönesansı, tarihsel olarak Orta Çağ'da, Abbâsîler döneminde 8. yüzyılın ortalarında başlayan ve 15. yüzyılın sonlarına kadar devam eden, İslâm dünyasının çoğunun bilimsel, ekonomik, kültürel, sanatsal, siyasi ve dinî yönlerden zirvede olduğu dönemi ifade eder.
Görmek Epistemoloji ve İslam'ın Altın Çağı
Özne (felsefe)
Özne ya da subje (Eski Türkçe fail), felsefe kavramı. Özne kavramı, bugün bilinen anlam boyutunu 17. yüzyılda kazanmıştır. Ruhbilim ve Epistemoloji, Hukuk ve Etik açısından fail, eyleyen ve bilen kişi yani "ben" anlamında kullanılır.
Görmek Epistemoloji ve Özne (felsefe)
Étienne Bonnot de Condillac
Étienne Bonnot de Condillac (1715-1780), Fransız düşünür. John Locke'un empirizminden etkilenerek duyumculuk (Sensualizm) adlı bir bilgi kuramı geliştirmiştir.
Görmek Epistemoloji ve Étienne Bonnot de Condillac
Bilgi
Celsus Kütüphanesi Efes, Türkiye Bilgi, genellikle geçerliliği veya doğruluğu varsayılacak şekilde mümkün olan en yüksek kesinlik derecesi ile karakterize edilen, kişiler veya gruplar için mevcut olan bir dizi gerçek.
Görmek Epistemoloji ve Bilgi
Bilgicilik
Bilgicilik veya sofizm, Antik çağ Yunan felsefesinde önemli bir felsefi düşünce akımı. Antik Yunan’da MÖ 5. yüzyılın ikinci yarısından MÖ 4. yüzyılın başlarına değin para karşılığı felsefe öğreten gezgin felsefecilerin (sofistler) oluşturdukları akıma bilgicilik denir.
Görmek Epistemoloji ve Bilgicilik
Bilişsellik
Bilişsellik (ya da biliş veya kognisyon) aralarında dikkat, bellek, dil kullanma ve anlama, öğrenme, değerlendirme, sorun çözme ve karar verme gibi zihinsel yetileri oluşturan bir kümeyi tanımlamada kullanılan bilimsel terimdir.
Görmek Epistemoloji ve Bilişsellik
Bilim
262x262pik Bilim veya ilim, (bil- fiilinden türetilmiştir) nedensellik, merak ve amaç besleyen, olguları ve iddiaları deney, gözlem ve düşünce aracılığıyla sistematik bir şekilde inceleyen entelektüel ve uygulamalı disiplinler bütünüdür.
Görmek Epistemoloji ve Bilim
Bilim felsefesi
Bilim felsefesi, epistemoloji, ontoloji, etik ve estetik gibi felsefenin temel alt bölümlerinden birisidir.
Görmek Epistemoloji ve Bilim felsefesi
Bilimsel kanun
Bilim kanunları (Yunanca: kanon “kural”), bir hipotez ya da prensip hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde teyit edilir ve herkes tarafından kabul edilirse kanun haline gelir.
Görmek Epistemoloji ve Bilimsel kanun
Bilimsel yöntem
Doğa bilimlerinde, bilimsel yöntem yeni bir bilgi edinmek için kullanılan deneyci yaklaşıma sahip bir yöntemdir. Bilim insanları bu yöntemle, zaman içinde bilgilerin üst üste binmesiyle evrendeki olayların doğru ve güvenilir bir şekilde betimlemesini amaçlar.
Görmek Epistemoloji ve Bilimsel yöntem
Birey
Birey, günlük konuşma dilinde genellikle bir tek kişiyi tanımlamak için kullanılan kelimedir. Farklı alanlarda birey sözcüğü, bir kişi anlamından ziyade herhangi bir tek değer, obje veya tanım tanımlamakta kullanılır.
Görmek Epistemoloji ve Birey
Britanya felsefesi
David Hume, Britanya felsefesini derinden etkileyen bir 18. yüzyıl İskoç filozofu Britanya felsefesi, Britanyalıların felsefi geleneğine atıfta bulunur.
Görmek Epistemoloji ve Britanya felsefesi
Câbir bin Hayyân
Ebû Mûsa Câbir bin Hayyân (Latince: "Geber" ya da "Geberus"; (al-Barigi Kabilesi / al-Azdi / al-Kufi / al-Tusi / al-Sufi),S.N. Nasr, "Life Sciences, Alchemy and Medicine", The Cambridge History of Iran, Cambridge, Volume 4, 1975, p. 412: "Jabir is entitled in the traditional sources as al-Azdi, al-Kufi, al-Tusi, al-Sufi.
Görmek Epistemoloji ve Câbir bin Hayyân
Charles Darwin
Charles Robert Darwin (12 Şubat 1809 - 19 Nisan 1882) evrimsel biyolojiye yaptığı katkılarla tanınan İngiliz doğa bilimci, jeolog ve biyologdur.
Görmek Epistemoloji ve Charles Darwin
David Hume
David Hume (d. 7 Mayıs 1711 – ö. 25 Ağustos 1776), İskoç filozof, ekonomist ve tarihçi.
Görmek Epistemoloji ve David Hume
Düşünce
,Paris'teki Rodin Müzesi'nde Auguste Rodin tarafından yapılan düşünür Düşünce ya da fikir, dünya modellerinin var oluşuna izin veren ve böylece etkin olarak onların amaçlarına, planlarına, sonlarına ve arzularına bağlı olan uğraştır.
Görmek Epistemoloji ve Düşünce
Deney
Deney,.
Görmek Epistemoloji ve Deney
Deneycilik
Deneycilik, empirizm veya ampirizm, bilginin duyumlar sayesinde ve deneyimle kazanılabileceğini öne süren görüştür. Deneyci görüşe göre insan zihninde doğuştan bir bilgi yoktur.
Görmek Epistemoloji ve Deneycilik
Deneysel psikoloji
Wilhelm Wundt, Almanya Leipzig'de 1879 yılında ilk psikoloji laboratuvarını kurarak deneysel psikolojinin adımlarını atmıştır. Deneysel psikoloji, psikolojiye doğa bilimleri gözlüğüyle bakar ve onu bilimsel yöntem yardımıyla anlamaya çalışır.
Görmek Epistemoloji ve Deneysel psikoloji
Dil felsefesi
Dil felsefesi, analitik felsefede dilin doğası ve dili; dil kullanıcıları ve dünya arasındaki ilişkileri araştırır. Dil ile felsefe arasındaki ilişki temelde filozofların dili kullanarak felsefe yapmalarından kaynaklanmaktadır.
Görmek Epistemoloji ve Dil felsefesi
Din
Din, nadiren de olsa ilmet, genellikle doğaüstü, transandantal ve cansal unsurlarla ilişkilendirilmiş, çeşitli ayinler ve uygulamaları içeren, ahlak, dünya görüşleri, kutsal metinler ve yerler, kehanetler, etik kuruluşlarından oluşan bir sosyo-kültürel sistemdir.
Görmek Epistemoloji ve Din
Diyalektik
Diyalektik düşüncenin babası sayılan Heraklitos. Hegel. Diyalektik kavramı, kelime kökü diyalog ve etik kurallı bir şekilde tez ve antitezin ortaya konulmasıyla belli bir konu üzerinden ortak değerlerin inşası anlamına gelir, yani tartışılmış bir şekilde tezden senteze geçmiş, farkında olunmadan tekrar tartışılmasında yine aynı soru ve olası varsayımsal cevaplara ulaşılacak kavram değerlerine verilen genel adlandırmadır.
Görmek Epistemoloji ve Diyalektik
Doğa
Doğa (Türkçe doğ- fiilinden türetilmiştir, "Tabiat") İnsan yapımı dışında kalan ve kendiliğinden var olan, sürekli değişen, dönüşen tüm fiziki evren ve onun kendiliğinden işleyişi.
Görmek Epistemoloji ve Doğa
Doğa bilimleri
Doğa bilimleri, gözlem ve deneylerden elde edilen ampirik kanıtlara dayalı olarak doğal olayların tanımlanması, anlaşılması ve tahmin edilmesiyle ilgilenen bilim dallarından biridir.
Görmek Epistemoloji ve Doğa bilimleri
Doğal seçilim
Mutasyonu ve seçilimi gösteren bir diyagram Modern biyolojinin başlangıcı 19. yüzyılda Charles Darwin'in doğal seçilim yoluyla evrim çalışmalarıya olmuştur. Doğal seçilim, canlıların fenotiplerindeki farklılıklardan ötürü hayatta kalma şansının ve üreme başarısının değişkenlik göstermesidir.
Görmek Epistemoloji ve Doğal seçilim
Doğrudan ve dolaylı gerçekçilik
Saf gerçekçilik olarak da bilinen doğrudan gerçekçilik, dünyayı doğrudan algıladığımızı savunur. Doğrudan ya da saf gerçekçilik, dolaylı ya da temsili gerçekçiliğin aksine, algı felsefesi ve zihin felsefesinde, bilinçli deneyimlerin doğasını tanımlayan farklı yöntemlerdir.
Görmek Epistemoloji ve Doğrudan ve dolaylı gerçekçilik
Doğruluk (felsefe)
Doğruluk, hakikat olarak da kullanılan felsefe terimi ya da kategorisi. Felsefenin bütün gelişim aşamalarında, felsefe içi tartışmalarda ve tanımlamalarda belirleyici bir konu başlığı olarak yer almıştır.
Görmek Epistemoloji ve Doğruluk (felsefe)
Duyu
Duyum, sinyal toplama ve iletmeden oluşur Duyu, duyulama etkinliğinin farkına varan içsel bir güçtür. Bu anlamda duyulama etkinlikleri ile çeşitli dışsal duyuların nesneleri arasındaki farkı ortaya koyan yeti.
Görmek Epistemoloji ve Duyu
Duyumculuk
Sansüalizm, santimantalizm, sansasyonalizm, sansasyonizm veya duyumculuk, bilginin temelinde duyumların bulunduğunu öne süren öğretilerin hepsine verilen isimdir.
Görmek Epistemoloji ve Duyumculuk
Edmund Husserl
Edmund Gustav Albrecht Husserl (8 Nisan 1859 – 27 Nisan 1938), fenomenoloji okulunu kuran Yahudi kökenli Alman filozoftur. İlk çalışmalarında, mantıkta tarihselcilik ve psikolojizm hakkında yönelimsellik analizlerine dayanan eleştirel incelemelerde bulundu.
Görmek Epistemoloji ve Edmund Husserl
Element
Periyodik tablo. Element, aynı cins atomlardan oluşan ve kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere verilen isimdir.
Görmek Epistemoloji ve Element
Etik
Etik veya ahlak felsefesi, doğru davranışlarda bulunmak, iyi bir insan olmak ve insani değerler hakkında düşünme pratiğidir. Etik sözcüğü Yunanca "kişilik, karakter" anlamına gelen "ethos" sözcüğünden türemiştir.
Görmek Epistemoloji ve Etik
Evrim
Evrim, popülasyondaki gen ve özellik dağılımının nesiller içerisinde seçilim baskısıyla değişmesidir. Bazen dünyanın evrimi, evrenin evrimi ya da kimyasal evrim gibi kavramlardan ayırmak amacıyla organik evrim ya da biyolojik evrim olarak da adlandırılır.
Görmek Epistemoloji ve Evrim
Evrimsel psikoloji
Charles Darwin (1869). Darwin, ''Türlerin Kökeni'''nde, psikolojinin evrimsel bir temel geliştireceğini öngörmüştü. Evrimsel psikoloji (EP), bellek, algı, dil gibi psikolojik özellikleri çağdaş evrimsel bir bakış açısıyla inceleyen bilim dalıdır.
Görmek Epistemoloji ve Evrimsel psikoloji
Fârâbî
Fârâbî (872, Fârâb - 950/951, Şam), 8. ve 13. yüzyıllar arasındaki İslam'ın Altın Çağı'nda yaşamış ünlü filozof ve bilim insanıdır. Aynı zamanda gök bilimci, mantıkçı ve müzisyendir.
Görmek Epistemoloji ve Fârâbî
Felsefe
289x289pik289x289pik Felsefe veya düşünbilim; varlık, bilgi, değerler, gerçek, doğruluk, zihin ve dil gibi konularla ilgili soyut, genel ve temel problemlere ilişkin yapılan sistematik çalışmalardır.
Görmek Epistemoloji ve Felsefe
Felsefe tarihi
Ptolemäus (Hayalî portreler) Felsefe tarihi, felsefenin mantık, epistemoloji, ontoloji, etik, estetik gibi alt bölümlerinden birisidir. Genel olarak felsefe derslerinin başlangıcında verilir.
Görmek Epistemoloji ve Felsefe tarihi
Fenomen
Fenomen veya görüngü, duyularla algılanabilen şey. Fenomen kelimesi, bazılarınca sadece şaşırtıcı şeyler için kullanılsa da, genel kullanımda böyle bir anlamı bulunmamaktadır.
Görmek Epistemoloji ve Fenomen
Fenomenoloji
Fenomenoloji veya görüngü bilimi (Osmanlı Türkçesinde zahiriye), kurucusu Edmund Husserl olan bir felsefe akımı. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde görülen bilimlerdeki ve düşüncedeki genel bunalım içinde doğup gelişen bir felsefe akımıdır.
Görmek Epistemoloji ve Fenomenoloji
Firon
Fırtınalı bir denizde Pyrrhon Pyrrhon veya Firon MÖ 365-275 yılları arasında yaşamış olan kuşkuculuğun kurucusu ünlü Yunan düşünür. Abderalı Anaksarkhos'un öğrencisi olan Pyrrhon Elis'de öğretmenlik yaptı.
Görmek Epistemoloji ve Firon
Fizik
Fizik (romanize: physikḗ (epistḗmē), lit. "doğa bilgisi"),,, maddeyi, maddenin uzay-zaman içinde hareketini, enerji ve kuvvetleri inceleyen doğa bilimi. "Physical science is that department of knowledge which relates to the order of nature, or, in other words, to the regular succession of events." Fizik, Temel Bilimler'den biridir.
Görmek Epistemoloji ve Fizik
Formal bilim
Formal bilimler, ideal bilimler, biçimsel bilimler veya biçim bilimleri, doğada var olmayan, yalnızca insan düşüncesinin ürünü olan unsurları, duyularla algılanamayan soyut kavramları ve zaman ve mekandan bağımsız olguları doğrudan akıl yoluyla (deney ile değil) tümdengelim yöntemini kullanarak açıklamaya çalışan akademik disiplinler bütünüdür.
Görmek Epistemoloji ve Formal bilim
Francis Bacon
Francis Bacon (22 Ocak 1561 - 9 Nisan 1626); İngiliz filozof, bilim insanı, avukat, hukukçu, devlet adamı ve yazar.
Görmek Epistemoloji ve Francis Bacon
Gazzâlî
Gazzâlî, yaygın adıyla Îmam-ı Gazzâlî (1058 – 19 Aralık 1111), Ortaçağ Avrupası'nda Latinize edilmiş haliyle Algazelus ya da Algazel, İranlı, Sünni İslam âlimi, mutasavvıfı, müderrisidir.
Görmek Epistemoloji ve Gazzâlî
Görecilik
Görecilik ya da rölativizm, felsefe tarihinde sürekli gündemde yer almış olan bir yönelim biçimidir. Felsefenin alt bölümlerinden epistemoloji ve etik alanlarında göreceli yaklaşımlar özellikle etkili olmuştur.
Görmek Epistemoloji ve Görecilik
Gözlem
Belgrad'da bir gözlem istasyonu Bilimsel gözlem, canlı veya cansız varlıkları herhangi bir bilgiye ulaşmak amacıyla, belirli takip metotları ve kayıt yöntemlerini kullanarak, çeşitli araçlarla veya çıplak gözle dikkatle izleme.
Görmek Epistemoloji ve Gözlem
Georg Wilhelm Friedrich Hegel
Georg Wilhelm Friedrich Hegel (d. 27 Ağustos 1770, Stuttgart - ö. 14 Kasım 1831, Berlin), Alman filozof. Günümüzde Almanya'nın güneybatısında yer alan Stuttgart, Baden-Württemberg'de doğan idealist Alman filozof.
Görmek Epistemoloji ve Georg Wilhelm Friedrich Hegel
George Berkeley
George Berkeley, (d. 12 Mart 1685 - ö. 14 Ocak 1753) dünyada yalnızca ruhların ve bu ruhların idelerinin varolduğunu, buna karşılık maddenin varolmadığını öne süren düşünür, hristiyan dini adamı ve Anglikan episkoposudur.
Görmek Epistemoloji ve George Berkeley
Gerçeklik
Gerçeklik veya hakikat, günlük kullanımdaki anlamıyla, "var olan her şey" demektir. Bilimde, dinde ve felsefede farklı anlamları vardır. Düşünceden bağımsız olarak zamanda ve mekanda yer kaplayan her şey gerçektir.
Görmek Epistemoloji ve Gerçeklik
Gerekçelendirme (epistemoloji)
Gerekçelendirme, genel anlamıyla doğru inancı bilgiye dönüştüren unsur olarak kabul edilir. Bu düşünce, bir inancın dünyayla nasıl ilişkilendirildiğini araştırır.
Görmek Epistemoloji ve Gerekçelendirme (epistemoloji)
Gorgias
258x258pik Gorgias (MÖ 483 - MÖ 375), Yunan filozof ve sofisti. Memleketi Sicilya'da bulunan bir Yunan kolonisi olan Lentini'dir. Yunan filozofu Gorgias, ölü annesinin cenaze tabutunda doğmuştur.
Görmek Epistemoloji ve Gorgias
Hacim
Hacim ya da sıygı, bir cismin uzayda ya da fiziksel ortamda kapladığı alan SI birim sisteminde temel hacim birimi m³: metreküp'tür. Diğer hacim birimleri bundan türetilebilir.
Görmek Epistemoloji ve Hacim
Hafıza
Bellek ya da hafıza, yaşananları, öğrenilen konuları, bunların geçmişle ilişkisini bilinçli olarak zihinde saklama gücüdür.
Görmek Epistemoloji ve Hafıza
Hans Reichenbach
Hans Reichenbach (26 Eylül 1891, Hamburg - 9 Nisan 1953, Los Angeles), Alman düşünür. 20. yüzyılın önemli filozoflarından biri olarak kabul edilir.
Görmek Epistemoloji ve Hans Reichenbach
Hayvan
Hayvan, canlılar dünyasının ökaryotlar (Eukaryota) üst âlemindeki hayvanlar (Animalia) âleminde sınıflanan canlıların ortak adıdır. Arapça "canlı varlık" anlamındaki ḥayevān sözcüğünden Türkçeye geçmiş olan "hayvan" sözcüğü, günlük kullanımda esasen insan dışı, nefes alan ve hareket eden canlıları ifade etmek için kullanılsa da, biyolojik bağlamda insanı da içerir.
Görmek Epistemoloji ve Hayvan
Henri Bergson
Henri-Louis Bergson (d. 18 Ekim 1859, Paris - ö. 4 Ocak 1941, Paris), Fransız filozoftur. Özellikle 20. yüzyılın ilk yarısında etkili olmuştur.
Görmek Epistemoloji ve Henri Bergson
Hilary Putnam
'''Hilary Putnam''' (2006) Hilary Whitehall Putnam (d. 31 Temmuz 1926 - ö.13 Mart 2016), Amerikalı filozof, bilişim uzmanı, matematikçi ve bilim insanı.
Görmek Epistemoloji ve Hilary Putnam
Hipotez
Hipotez ya da varsayım, bilimsel yöntemde olaylar arasında ilişkiler kurmak ve olayları bir nedene bağlamak üzere tasarlanan ve geçerli sayılan bir önermedir.
Görmek Epistemoloji ve Hipotez
Hristiyan ilahiyatı
Hristiyan teolojisi, Hristiyanlık dini açısından teoloji veya Hristiyanlığın teolojik olarak incelenmesi diye tanımlanabilir. Hristiyan teolojisi, Hristiyanlık ile ilgili her türlü teolojik olgunun incelenmesini içerir.
Görmek Epistemoloji ve Hristiyan ilahiyatı
Işık
Beyaz bir ışık demeti yayan üçgen bir prizma. Daha uzun dalga boyları (kırmızı) ve daha kısa dalga boyları (yeşil-mavi) ayrılır. Işık veya görünür ışık, elektromanyetik spektrumun insan gözü tarafından algılanabilen kısmı içindeki elektromanyetik radyasyon.
Görmek Epistemoloji ve Işık
Immanuel Kant
Immanuel Kant (22 Nisan 1724 - 12 Şubat 1804), Prusya kökenli Alman filozof. Alman felsefesinin kurucu isimlerinden biri olmuş, Aydınlanma Çağı ve felsefe tarihinin kendisinden sonraki dönemini belirgin olarak etkilemiştir.
Görmek Epistemoloji ve Immanuel Kant
Isaac Newton
Isaac Newton (d. 4 Ocak 1643, Woolsthorpe – ö. 31 Mart 1727, Kensington), İngiliz fizikçi, matematikçi, astronom, mucit, simyacı, teolog ve filozoftur.
Görmek Epistemoloji ve Isaac Newton
John Dewey
John Dewey (20 Ekim 1859 - 1 Haziran 1952), aletçilik olarak bilinen felsefe akımının kurucusu Amerikalı filozof ve eğitim kuramcısı. Charles Sanders Peirce ve William James'ın görüşlerinin bir sentezini yapmış olan Dewey, pragmatizmi, mantıksal ve ahlaki bir analiz kuramı olarak geliştirmiştir.
Görmek Epistemoloji ve John Dewey
John Locke
John Locke (–), İngiliz klasik liberalizm düşüncesinin öncüsü İngiliz filozof. Meşruti demokrasinin temel fikirlerini tutarlı bir şekilde toparlayabilen ilk yazardır.
Görmek Epistemoloji ve John Locke
John Stuart Mill
John Stuart Mill (20 Mayıs 1806 - 8 Mayıs 1873), İngiliz filozof, politik ekonomist, parlamento üyesi ve devlet memurudur. Mantık alanında, yalnızca tümdengelimsel mantıkla ilgili çalışmalar yapmayıp, tümevarımsal mantığı da formüle ederek geliştirmiş olan Mill, mantıksal ilkeleri sosyal alana, siyaset ve ahlak alanına uygulamasıyla ün kazanmıştır.
Görmek Epistemoloji ve John Stuart Mill
Kütle
Fizikte, kütle, Newton'un ikinci yasasından yararlanılarak tanımlandığında cismin herhangi bir kuvvet tarafından ivmelenmeye karşı gösterdiği dirençtir.
Görmek Epistemoloji ve Kütle
Kelam kozmolojik argüman
Argümanın modern akademideki en önde gelen savunucularından William Lane Craig'in resmi Kelam kozmolojik argüman, kökeni Orta Çağ Müslüman düşünürlerine kadar dayanan, tarih boyunca John Philoponus, el-Kindī, Saadia Gaon, el-Gazâli ve Aziz Bonaventura tarafından savunulan, evrenin bir ilk nedeni olduğunu göstermeye çalışan ve evrenin ilk nedeninin de Tanrı olduğunu kanıtlamaya çalışan kozmolojik argüman çeşitlerinden biridir.
Görmek Epistemoloji ve Kelam kozmolojik argüman
Kimya
Kimya, maddenin yapısını, özelliklerini, birleşimlerini, etkileşimlerini, tepkimelerini araştıran ve uygulayan bilim dalıdır. Kimya bilmi daha kapsamlı bir ifadeyle maddelerin özellikleriyle, sınıflandırılmasıyla, atomlarla, atom teorisiyle, kimyasal bileşiklerle, kimyasal tepkimelerle, maddenin hâlleriyle, moleküller arası ve moleküler kuvvetlerle, kimyasal bağlarla, tepkime kinetiğiyle, kimyasal dengenin prensipleriyle vb konularla ilgilenir.
Görmek Epistemoloji ve Kimya
Koku
Koku, koku alma duyusuyla hissedilen, genelde çok küçük konsantrasyonlarda havada çözülmüş olarak bulunan kimyasal maddelerden her biridir. Fragrens ve aroma terimleri genelde kozmetik ve gıda endüstrisi tarafından hoş kokuları anlatmak için kullanılır.
Görmek Epistemoloji ve Koku
Kuşkuculuk
Kuşkuculuk, septisizm, skeptisizm veya şüphecilik, her tür bilgi savını kuşkuyla karşılayan, bunların temellerini, etkilerini ve kesinliklerini irdeleyen, ayrıca aklın kesin bir bilgi elde edemeyeceğini, hakikate erişilse dahi sürekli ve tam bir kuşku içinde kalınacağını, "mutlak"a ulaşmanın mümkün olmadığını savunan felsefi görüştür.
Görmek Epistemoloji ve Kuşkuculuk
Ludwig Wittgenstein
Ludwig Josef Johann Wittgenstein (26 Nisan 1889 - 29 Nisan 1951), Avusturya doğumlu filozof, matematikçi. Mantık ve dil felsefesi konularında yaptığı çalışmalarla modern felsefeye önemli katkılarda bulunmuştur.
Görmek Epistemoloji ve Ludwig Wittgenstein
Mantık
Mantık ya da eseme, bilginin yapısını inceleyen, doğru ile yanlış arasındaki akıl yürütmenin ayrımını yapan disiplindir, doğru düşüncenin aletidir.
Görmek Epistemoloji ve Mantık
Mantıksal pozitivizm
Mantıksal pozitivizm, Viyana Çevresi olarak adlandırılan filozofların felsefi düşünüş sistemlerini adlandırır. Başlıca temsilcileri Moritz Schlick, Rudolph Carnap ve Otto Neurath olan bu çevre, yeni pozitivistler ya da mantıkçı empiristler olarak da adlandırılır.
Görmek Epistemoloji ve Mantıksal pozitivizm
Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü bahçesinden bir görüntü. Marmara Üniversitesi, İstanbul'da bulunan bir devlet üniversitesidir. Türkiye’nin önde gelen yükseköğretim kurumlarından biridir.
Görmek Epistemoloji ve Marmara Üniversitesi
Matematik
Sudoku matematik oyunu. Hesap Makinesi Matematik (Yunanca μάθημα máthēma, "bilgi, çalışma, öğrenme"); sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir.
Görmek Epistemoloji ve Matematik
Mekanik
upright.
Görmek Epistemoloji ve Mekanik
Mercek
Bir mercek Mercek ya da lens ışığın yönünü değiştiren (kıran), ışık ışınlarını birbirine yaklaştıran ya da uzaklaştıran optik alet. Basit mercek tek bir optik elemanın kullanıldığı, bileşik mercek ise iki optik elemanın bir arada olduğu mercek tipidir.
Görmek Epistemoloji ve Mercek
Metafizik
Metafizik ya da doğa ötesi, felsefenin bir dalıdır. İlk felsefeciler tarafından, "fizik bilimlerinin ötesinde olan" anlamına gelen "metafizik" sözcüğü ile felsefeye kazandırılmıştır.
Görmek Epistemoloji ve Metafizik
Natüralizm
Natüralizm ya da doğalcılık; felsefe, sanat ve edebiyatta doğal Dünya'yı temel alan çeşitli akımlara verilen ortak ad. Bu akımların takipçilerine natüralist denir.
Görmek Epistemoloji ve Natüralizm
Nedensellik
Nedensellik, genel olarak nedensellik ilkesi olarak bilinen; olay ve olguların birbirine belirli bir şekilde bağlı olması, her sonucun bir nedeni olması ya da her sonucun bir nedene bağlanarak açıklanabilir olması ya da belli nedenlerin belirli sonuçları yaratacağı, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiasını içeren felsefe terimi.
Görmek Epistemoloji ve Nedensellik
Olasılık
Olasılık ya da ihtimaliyet, bir şeyin olmasının veya olmamasının matematiksel değeri veya olabilirlik yüzdesi, değeridir. Olasılık kuramı istatistik, matematik, bilim ve felsefe alanlarında mümkün olayların olabilirliği ve karmaşık sistemlerin altında yatan mekanik işlevler hakkında sonuçlar ortaya atmak için çok geniş bir şekilde kullanılmaktadır.
Görmek Epistemoloji ve Olasılık
Olgu
Olgu, var olduğu, doğru olduğu veya gerçekleştiği kabul edilen şeydir. Yalan olmayan, doğru olan şey, hakikat olarak da tanımlanabilir. Bir gerçeğin geçerliliğini sınamanın en yaygın yolu doğrulanabilirlik testidir; yani, deney yoluyla gösterilip gösterilemeyeceğidir.
Görmek Epistemoloji ve Olgu
Ontoloji
Ontoloji, varlık felsefesi ya da varlıkbilim, temel sorunu varlık olan felsefi disiplin. Varlık ya da varoluş ile bunların temel kategorilerinin araştırılmasıdır.
Görmek Epistemoloji ve Ontoloji
Optik
Optik, ışığın dağılımını da inceler Optik, ışık hareketlerini, özelliklerini, ışığın diğer maddelerle etkileşimini inceleyen; fiziğin ışığın ölçümünü ve sınıflandırması ile uğraşan bir alt dalı.
Görmek Epistemoloji ve Optik
Organik madde
Organik madde, genellikle canlıların yapısında bulunan ve yapısında organik bileşikler ihtiva eden maddelere denir. Doğal olarak bulunmayıp organizmada metaboliz­ma sırasında sentezlenen maddelerdir.
Görmek Epistemoloji ve Organik madde
Peripatetik ekol
''Aristoteles'in Okulu'', 1880'li yıllara ait Gustav Adolph Spangenberg'in resmi Peripatetik Ekol ya da Peripatetik Okul (Yunanca: Περιπατητική Σχολή), Antik Yunanda kurulmuş felsefe ekolüdür.
Görmek Epistemoloji ve Peripatetik ekol
Platon
Platon veya Eflatun (Yunanca: Πλάτων, Plátōn; MÖ 428/427 veya 424/423 – 348/347), Antik Yunan filozofu ve bilgesi. Dünyada üniversite düzeyindeki ilk kurumlardan biri olan (ve bu kurumlara günümüzdeki adını veren) Akademi'nin kurucusu olan ve düşünce tarihinde bir dönüm noktası teşkil eden Platon, felsefe ve bilim tarihindeki pek çok tartışmanın temellerini atmış, Hristiyanlık ve İslam gibi pek çok dini de derinden etkilemiştir.
Görmek Epistemoloji ve Platon
Postanalitik felsefe
Postanalitik felsefe, İngilizce konuşan ülkelerde baskın düşünce ekolü olan analitik felsefeden kopmayı ifade eder. Postanalitik felsefe Richard Rorty, Donald Davidson, Hilary Putnam, W.V.O. Quine ve başta olmak üzere genel olarak çağdaş Amerikan düşüncesinden devşirilmiştir.
Görmek Epistemoloji ve Postanalitik felsefe
Pozitivizm
Modern pozitivizmin kurucusu Auguste Comte'un bir portresi. Pozitivizm veya olguculuk; Auguste Comte'un başını çektiği, doğru bilginin yalnızca bilimsel bilgi olduğu, doğru bilgiye ise yalnızca ampirizm (deneycilik) ile ulaşılabileceğini ve bu bilginin kendisinin deneysel olmadığını savunan düşünce akımıdır.
Görmek Epistemoloji ve Pozitivizm
Pragmatizm
William James Pragmatizm, felsefede; uygulayıcılık, uygulamacılık, pragmacılık, fiîliyye, faydacılık, yararcılık gerçeğe ve eyleme yönelik olan, pratik sonuçlara yönelik düşünme temelleri üzerine kurulmuş olan felsefi akımdır.
Görmek Epistemoloji ve Pragmatizm
Protagoras
Protagoras (Yunanca: Πρωταγόρας; MÖ 481 - MÖ 420), Sofistlerin en önemli ve kurucu filozoflarındandır.
Görmek Epistemoloji ve Protagoras
Psikoloji
Psikoloji veya Ruh bilimi, içgüdüsel davranışları ve zihni inceleyen bilimdir.Fernald LD (2008). (pp.12–15). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Görmek Epistemoloji ve Psikoloji
René Descartes
René Descartes (veya;; Latinceleştirilmiş: Renatus Cartesius; 31 Mart 1596 – 11 Şubat 1650), bir Fransız filozof, matematikçi ve bilim insanıydı.
Görmek Epistemoloji ve René Descartes
Renk
Renkli kalemler Renk etkisi—Şiraz‘daki (Nasir ol Molk Camii halısına vitraydan parlayan güneş ışığı, İran) bu optik illüzyon 'da, iki küçük kare tamamen aynı renge sahip, ancak sağdaki kare biraz daha koyu görünüyor. Renk ya da tüs, ışığın gözün ağ katmanına değişik biçimde ulaşması ile ortaya çıkan bir algılamadır.
Görmek Epistemoloji ve Renk
Renk teorisi
RGB; Bilgisayarın renk dilidir. dijital fotoğraf makineleri ya da bilgisayarlar bu üç rengi (kırmızı, yeşil ve mavi) kullanarak ekranda görülen tüm renkleri ortaya çıkarırlar. yeşil renk olarak yeşili verir ayrıca kontrastlığı sağlamak için de kullanılmaktadır.
Görmek Epistemoloji ve Renk teorisi
Richard Rorty
Richard McKay Rorty, (4 Kasım 1931, New York, ABD - 8 Haziran 2007, Palo Alto, Kaliforniya, ABD) Amerikalı düşünür. Postyapısalcılık 'ı Amerika'da geçerli kılmış, Pragmatizm olarak bilinen felsefe ögretisini yeniden yorumlayarak kullanan ve bir tür Relativizm yaklaşımıyla postyapısalcılığı değerlendiren bir düşünürdür.
Görmek Epistemoloji ve Richard Rorty
Roger Bacon
Roger Bacon (1219/1220 - 1292), İngiliz bilim insanı, filozof ve Fransisken rahibi. "Deneysel bilim" yolunda çaba harcamış olan Bacon, çağdaş bilimin deneysel yaklaşımının tarihsel bakımdan erken olgunlaşmış bir temsilcisi olarak kabul edilir.
Görmek Epistemoloji ve Roger Bacon
Rudolf Carnap
Rudolf Carnap (18 Mayıs 1891 - 14 Eylül 1970) 1935'ten önce Avrupa'da, sonrasında Amerika'da etkin olan Alman filozof. Viyana Çevresinin önemli bir üyesi ve mantıksal olguculuğun bir destekçisiydi.
Görmek Epistemoloji ve Rudolf Carnap
Sezgi
right Sezgi; felsefe, mistisizm, ezoterizm ve farklı öğreti sistemlerinde farklı anlamlarda kullanılan terim.
Görmek Epistemoloji ve Sezgi
Sezgicilik
Sezgicilik ya da entüisyonizm, felsefi bir kavram olarak sezgiye akıl, zihin ve soyut düşünme karşısında hem öncelik hem de üstünlük tanıyan felsefe akımıdır.
Görmek Epistemoloji ve Sezgicilik
Sofistler
Sofistler, MÖ 5. yüzyılda para karşılığında felsefe öğreten gezgin felsefecilerdir. Özellikle Atina’da çağın önde gelen bilgeleri var olan değerleri (kritias) eleştirmişlerdir.
Görmek Epistemoloji ve Sofistler
Sokrates
Sokrates büstü Sokrates (MÖ 469; Atina - MÖ 399, Atina), Antik Yunan filozofudur. Heykeltıraş Sophroniskos'un ve Ebe Fenarete'nin oğludur.
Görmek Epistemoloji ve Sokrates
Tabula rasa
Tabula rasa veya tabula rosa, John Locke'un ortaya attığı "boş levha" önermesine işaret eder. Bir empirist olan Hume'a göre, zihnimizde doğuştan gelen bir fikir yoktur.
Görmek Epistemoloji ve Tabula rasa
Tanrı
Tanrı ya da ilah, Klasik teistik inanç sistemlerinde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve tüm varoluşun temel kaynağı olarak görülen varlık. tek tanrılı inançlarda evrenin tek yaradanı ve yöneteni olarak kabul edilir.
Görmek Epistemoloji ve Tanrı
Tümdengelim
Tümdengelim ya da Dedüksiyon (Latince: deductio), felsefe ve mantıkta sahip olunan genel verilerden yola çıkarak özel sonuçlar çıkarma yöntemidir.
Görmek Epistemoloji ve Tümdengelim
Tümevarım
Tümevarımcılık, bilimsel teoriler geliştirmek için bilimsel yöntemin geleneksel ve hala yaygın felsefesidir. Tümevarımcılık, bir alanı tarafsız bir şekilde gözlemlemeyi, incelenen durumlardan yasalar çıkarmayı - dolayısıyla tümevarımsal akıl yürütmeyi - ve böylece nesnel olarak gözlemlenenin tek doğal doğru teorisini keşfetmeyi amaçlar.
Görmek Epistemoloji ve Tümevarım
Temelcilik
Temelcilik, güvenli bir kesinlik temeli üzerine kurulu felsefi bilgi kuramlarıyla ilgilenir.
Görmek Epistemoloji ve Temelcilik
Teori
Teori veya kuram, bilimde bir olgunun, sürekli olarak doğrulanmış gözlem ve deneyler temel alınarak yapılan bir açıklamasıdır. Kuram, herhangi bir olayı açıklamak için kullanılan düşünce sistemidir.
Görmek Epistemoloji ve Teori
Thomas Aquinas
Thomas Aquinas veya diğer adıyla Aquinolu Thomas (İtalyanca: Tommaso d'Aquino; d. 1225 - ö. 7 Mart 1274), bilgi felsefesi, metafizik, siyaset ve ruhun ölümsüzlüğü konularındaki yorumlarıyla skolastik düşünceye önemli katkılar sağlamış Dominikan rahip.
Görmek Epistemoloji ve Thomas Aquinas
Timon
Timon (Philuslu Timon), MÖ 320-230 yılları arasında yaşamış olan Yunan kuşkucu düşünür. Varolan şeylerin bilgisinin insan için olanaksız olduğunu dile getiren Timon, insanın görünüşlerin ötesine geçerek gerçekliğin kendisine erişemeyeceğini, görünüşleri temele alarak eyleyebileceğini, fakat bilgi söz konusu olduğunda, insanın yargıyı askıya alması gerektiğini dile getirmiştir.
Görmek Epistemoloji ve Timon
Veri
Veri (İng. ve Lat. datum; ç. data), ham (işlenmemiş) gerçek enformasyon parçacığına verilen addır. Veriler ölçüm, sayım, deney, gözlem ya da araştırma yolu ile elde edilmektedir.
Görmek Epistemoloji ve Veri
Willard Van Orman Quine
Willard Van Orman Quine (1980) Willard Van Orman Quine (/kıvayn/; yakın çevresi "Van" olarak bilir; 25 Haziran 1908 - 25 Aralık 2000), analitik felsefe geleneğinden Amerikalı filozof ve mantıkçı.
Görmek Epistemoloji ve Willard Van Orman Quine
William James
William James (11 Ocak 1842, New York - 26 Ağustos 1910, Chocorua, New Hampshire, ABD), psikolojide işlevselcilik hareketinin öngörücüsü, pragmatizmin öncüsü Amerikalı filozof ve psikologdur.
Görmek Epistemoloji ve William James
Yansıma
Yansıma, homojen bir ortam içerisinde dalgaların yansıtıcı bir yüzeye çarparak yön ve doğrultu değiştirip geldiği ortama geri dönmesi olayına denir.
Görmek Epistemoloji ve Yansıma
Zihin felsefesi
Çeşitli zihinsel faaliyetleri beynin belirli yerleriyle eşleştiren 1894 tarihli bir çizim Zihin felsefesi, zihin, zihinsel olaylar, zihinsel işlevler, zihinsel özellikler, bilinç ve bunların fiziksel bedenle, özellikle beyinle ilişkilerini inceleyen felsefenin bir alt araştırma koludur.
Görmek Epistemoloji ve Zihin felsefesi
Ayrıca bilinir Bilgi felsefesi, Epistemolojik, Epistomoloji, İlimoloji.